Jak działa separator tłuszczu i dlaczego jest niezbędny w gastronomii?

Separatory tłuszczu są urządzeniami bardzo ważnymi, wręcz niezbędnymi we współczesnej gastronomii. To właśnie dzięki nim możliwe jest skuteczne zatrzymanie olei i innych nierozpuszczalnych w wodzie tłuszczy by nie trafiły do instalacji ściekowej. Niestety dużym problemem obecnie jest to, że wiele lokali gastronomicznych nie korzysta z separatorów tłuszczów, choć są to urządzenia niezwykle ważne i potrzebne.

 

Tłuszcze w ściekach - dlaczego są tak szkodliwe?

 

Tłuszcze są znacznie lżejsze od wody, stąd też gromadzą się na jej powierzchni. Pozornie mogłoby się wydawać, że to nie jest groźna sytuacja, jednak w rzeczywistości wygląda to nieco inaczej. Tłuszcz na powierzchni wody doprowadza do wielu niekorzystnych zjawisk, przy czym jednym z najgroźniejszych jest odcięcie dopływ tlenu. Efektem tego są procesy gnilne, w czasie których wydzielane są bardzo szkodliwe nie tylko dla środowiska, ale i dla ludzi gazy, czyli metan oraz siarkowodór. To jednak nie koniec listy problemów, jakie są spowodowane przez zaleganie warstwy tłuszczu na powierzchni zbiornika wodnego. Gdy zachodzą procesy gnilne tłuszcze zostają stopniowo rozłożone - produktem ubocznym takiej sytuacji jest wydzielanie się kwasów tłuszczowych, ponadto dochodzi do obniżenia pH ścieków. Te stają się bardziej agresywne, szybko prowadząc do korozji elementów wykonanych ze stali lub żeliwa. Jeżeli tłuszcze w ściekach poddawane są działaniu niskich temperatur, mogą się osadzać na ściankach przewodów instalacji kanalizacyjnych. W takiej sytuacji stopniowo zarastają, a przepływ systematycznie staje się mniejszy.

 

Obecność tłuszczu w wodzie zwiększa także zużycie tlenu - efektem tego jest utrudniony przebieg biologicznego oczyszczania. W takich przypadkach konieczne jest wymuszenie dodatkowej cyrkulacji, co przedłuża czas napowietrzania. 

 

Czym jest separator tłuszczu?

 

Separatory to urządzenia, które są niezbędne w lokalach gastronomicznych, które chcą odprowadzać ścieki zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Dzięki nim możliwe jest spowolnienie przepływu ścieków na tyle, by tłuszcze, które jak wiadomo, są lżejsze od wody, wypłynęły na powierzchnię zbiornika w czasie procesu zwanym flotacją. 

 

W zależności od tego jak skonstruowana jest sieć kanalizacyjna, ścieki do separatora mogą trafiać przez wpusty podłogowe, odpływy rynnowe, zlewy, umywalki, urządzenia kuchenne czy zbiorniki. Wszystkie nieczystości pochodzące z wymienionych wcześniej urządzeń w pierwszej kolejności przechodzą przez tzw. odcinek stabilizacyjny, który został tak zaplanowany, by nie dochodziło do burzliwego przepływu. Dzięki temu wyeliminowane zostaje ryzyko powstania emulsji - gdy taka już by powstała nie byłoby możliwości dokładnego oddzielenie tłuszczu od wody przy pomocy zjawiska flotacji.

 

Deflektor to ważna część separatora - to właśnie on odpowiada za wymuszenie przepływu ścieku w sposób, który pozwoli na pozostawienie tłuszczu oddzielonego od reszty w górnej części komory. Podobną funkcję co deflektor może pełnić także syfon - w takim przypadku ważny elementem będzie również osadnik zatrzymujący niepożądane zanieczyszczenia.

 

W każdym separatorze musi być także dobra wentylacja. W większości przypadków ma ona postać osobnego przewodu wywiewnego lub przewodu odpływowego.

 

Dlaczego stosowanie separatora tłuszczów jest ważne? 

 

Warto zdawać sobie sprawę z tego, że odprowadzanie olejów i tłuszczów nierozpuszczalnych w wodzie do kanalizacji jest nie tylko niebezpieczne dla środowiska, ale również niezgodne z prawem. W związku z tym każdy lokal prowadzący działalność gastronomiczną, który nie stosuje specjalistycznych separatorów, musi liczyć się z wysokimi karami.

 

Niewłaściwe odprowadzanie zanieczyszczeń to dla lokalu duże ryzyko strat finansowych i nie chodzi tu tylko o narzucane kary za brak zastosowania specjalnych separatorów. W tym przypadku koszty i to całkiem spore mogą wynikać z konieczności naprawy zepsutej instalacji kanalizacyjnej, która przez odprowadzanie tłustych ścieków uległa awarii. Kosztowna będzie tu nie tylko sama naprawa, ale również przestojów w pracy związanych z koniecznością naprawy zaistniałej awarii.

 

Kto powinien używać separatorów tłuszczu? 

 

Jak już zostało wspomniane, polskie prawo zakazuje wprowadzania do kanalizacji odpadów stałych, które mogą powodować obniżenie przepustowości rur, jak również odpadów płynnych niemieszających się z wodą. Przepis umieszczony został w ustawie z 7 czerwca o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.).

 

Przepis dotyczący odprowadzania ścieków niemieszalnych z wodą obejmuje między innymi lokale gastronomiczne - te muszą zmagać się przede wszystkim z koniecznością utylizacji oleju posmażalniczego, co musi zostać każdorazowe zewidencjonowane.

 

Choć w gastronomii najwięcej jest tłuszczu posmażalniczego nie jest to jednak jedyne źródło - miejsc, w których się zbiera, jest znacznie więcej, co może doprowadzić do potencjalnego zatkania rur. Dlatego też każdy właściciel lokalu gastronomicznego musi zastosować wszelkie możliwe rozwiązania, które sprawią, że tłuszcze nie będą trafiały do kanalizacji z pozostałymi ściekami.

 

Gdzie konkretnie zgodnie z prawem powinny być stosowane separatory tłuszczu? W takie urządzenia muza zainwestować przede wszystkim:

• duże przedsiębiorstwa gastronomiczne,
• restauracje,
• kuchnie komercyjne, 
• hotele,
• stacje obsługowe znajdujące się przy autostradach (czyli popularne MOP-y).

 

Separatory tłuszczu muszą być wykorzystywane także przez przedsiębiorstwa produkcyjne, które w jakikolwiek sposób powiązane są z branżą spożywczą. 

 

Jak działają separatory tłuszczu?

 

Stosowanie separatorów tłuszczu pomaga przedstawicielom branży gastronomicznej spełnić wymogi prawne, a przy okazji zabezpieczyć kanalizację przed uszkodzeniem. Dlatego też wybierając separatory, należy stawiać na sprawdzone produkty, zamontowane przez profesjonalne firmy z dużym doświadczeniem.

 

Separatory tłuszczu mają prostą konstrukcję i zasadę działania opartą głównie na różnicy pomiędzy gęstością wody a substancji, która ma zostać z niej wyeliminowana. Ze względu na to, że tłuszcz jest substancją zdecydowanie lżejszą od wody, zawsze będzie się unosił na jej powierzchni. Ścieki zawierające tłuszcze zawsze, zanim trafią do kanalizacji, powinny zostać z nich oczyszczone.

 

Instalacja separatora tłuszczy znacząco zmniejszy ryzyko awarii instalacji kanalizacyjnej w lokalu gastronomicznym. Bardzo ważne jest również to, by pracownicy lokalu gastronomicznego zdawali sobie sprawę z tego, że istotne znaczenie ma także odpowiednie postępowanie z odpadami, aby nie doszło do zatkania rur kanalizacyjnych tłuszczem.

 

Przede wszystkim nigdy i pod żadnym pozorem olej nie powinien być wylewany bezpośrednio do odpływu. Zamiast tego należy porozlewać go do pojemników - to bardzo ważne, ponieważ tak błaha z pozoru czynność pozwoli na zutylizowanie możliwie jak największej ilości zużytego tłuszczu.

 

Po umyciu podług i wszystkich urządzeń w lokalu gastronomicznym brudna woda powinna ostać wylana do odpływu, w którym zamontowany został separator tłuszczu. Ten, by działał bez zarzutu, musi być regularnie czyszczony i opróżniany.

 

Jak często powinien być czyszczony separator tłuszczu?

 

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, jak często należy czyścić separator tłuszczu. Wszystko zależy od ilości dopływających ścieków oraz ich charakteru. Im stężenie tłuszczy i zawiesiny opadającej jest wyższe, tym częściej należy oczyszczać separator. Warto również wiedzieć, że zgodnie z normą PN EN 1825-2 separatory należ czyścić nie rzadziej niż co miesiąc. Najlepszym jednak rozwiązanie według tej normy jest powtarzanie tej czynności co 14 dni.

 

Wybierając separator do gastronomii warto zwrócić uwagę na sposób jego opróżniania - im mniej uciążliwy, tym lepiej. Wiele separatorów przeznaczonych jest do zabudowy w ziemi. To wygodne rozwiązanie, które dodatkowo jest stosunkowo niedrogie. Separator wyposażony jest w specjalną pokrywę, po której zdjęciu wóz asenizacyjny będzie mógł odpompować jego zawartość. Takie separatory są wygodne w wypróżnianiu, mogą być jednak stosowane tylko wtedy, gdy na zewnątrz będzie odpowiednia ilość wolnej przestrzeni do jego zamontowania.

 

Dla zapewnienia jeszcze lepszego efektu zabezpieczania przed przedostaniem się tłuszczy do kanalizacji warto stosować jednocześnie dwa urządzenia, czyli separator lub osadnik (można również wybrać urządzenie zintegrowane w jednym korpusie).

 

Czym jest kontrola separatora? Czy należy ją przeprowadzać?

 

Kontrola separatora jest czynnością bardzo ważna, sprawdzająca, czy na pewno ten element działa w sposób prawidłowy.

 

W czasie kontroli należy przede wszystkim:

• wizualnie ocenić stan techniczny poszczególnych elementów,
• sprawdzić ilość zgromadzonego tłuszczu oraz warstwy osadu.

 

Podstawowa kontrola separatora nie wymaga schodzenia do wnętrza zbiornika i z powodzeniem może być przeprowadzana z poziomu terenu. Jeżeli konieczne jest usunięcie zgromadzonych zanieczyszczeń, należy przy tym skorzystać z pomocy koncesjonowanych firm posiadających odpowiedni sprzęt.